Waarom privatisering van spoorwegen een slecht idee is

Openbaar vervoer is een basisrecht. We mogen niet kiezen voor kille winstcijfers en reizigersaantallen, maar voor de mensen en verhalen achter die cijfers. Tijdens een grote demonstratie voor het Europees Parlement in Brussel zetten Agnes Jongerius en Vera Tax samen met FNV hun hakken in het zand tegen de verschraling van het Europees treinnetwerk. “Met privatiseren slagen we de verkeerde weg in.”

Openbaar vervoer is belangrijk voor ons allemaal. Of het nou gaat om je werk, school of vrije tijd. Iedereen in Nederland kocht weleens een kaartje voor de trein, en heel veel mensen rekenen op de trein voor hun dagelijkse verplaatsingen.

Ons treinnetwerk is veel te belangrijk om over te laten aan de private sector. Daarom demonstreren wij tegen de plannen van de Europese Commissie om het Europees spoornetwerk te privatiseren.

De slinger is te ver doorgeslagen. Stop met het blind vertrouwen in de markt en doe wat een overheid hoort te doen: zorgen voor haar burgers.

Het artikel gaat verder onder de foto.

Privatisering werkt contraproductief

De Europese Commissie presenteerde nieuwe doelstellingen om het grensoverschrijdende spoorwegverkeer in de EU te vergroten, als onderdeel van haar klimaatinitiatieven. De Commissie vindt dat Europese lidstaten daarom de liberalisering van het spoor moeten versnellen.

Commissaris Adina Vălean probeert die privatisering er zonder de goedkeuring van het Europees Parlement door te duwen. Als het aan ons ligt slaagt ze daar niet in. Wij blijven ons hier tegen verzetten. Op straat én in de plenaire zaal.

In de praktijk betekent privatisering vaak besparingen op dienstverlening en hogere prijzen voor de klant.

De trein is snel, milieuvriendelijk en ook gewoon leuk. Dat we volop moeten inzetten op meer treinen in Nederland en meer grensoverschrijdende treinen in Europa staat vast. Privatisering zal echter alleen maar contraproductief werken.

Rampzalige gevolgen

Voorstanders van privatisering schermen vaak met lege, generieke statements als ‘betere efficiëntie’ en ‘lagere kosten’. Zinnetjes die ze tot in het oneindige blijven herhalen. Zo lang zelfs, dat ze het zelf zijn gaan geloven.

Veel recent onderzoek spreekt tegen dat publieke ondernemingen minder efficiënt zouden zijn dan private. De realiteit toont aan dat privatisering van het Europese spoornetwerk rampzalige gevolgen zal hebben.

In de praktijk betekent privatisering vaak besparingen op dienstverlening en hogere prijzen voor de klant. Tegelijkertijd betalen de werknemer, klant en belastingbetaler vaak nog eens voor de dividenden die de aandeelhouders van private bedrijven verwachten. De royale vergoedingen die het management in private bedrijven opstrijkt, niet te vergeten.

Het artikel gaat verder onder de foto’s.

Ten koste van werknemers

Wij zien bovendien in alle publieke sectoren dat vergaande privatisering en openbare aanbestedingen altijd ten koste van werknemers gaat. Slechte arbeidstijden, povere arbeidsvoorwaarden en minder vaste banen.

Bij openbaar aanbesteden kijkt men nu eenmaal vooral naar de kosten. De kosten van de trein zijn moeilijk te beïnvloeden, dus kijkt men naar de personeelskosten.

Monopolie

De Europese Commissie lijkt ook te vergeten dat de spoorwegen een speciaal geval zijn. Op het spoor ontstaat namelijk zo goed als altijd een natuurlijk monopolie, waarbij één uitbater alles in handen heeft. Het zou nogal vreemd zijn om twee rails naast elkaar te leggen, en dan twee private bedrijven met elkaar te laten concurreren wie het snelst van het ene station naar het andere station tuft.

De kosten voor de maatschappij, de winsten voor de aandeelhouders. Bij kop winnen zij, bij munt verlies jij.

Een private monopolist zou trouwens voor extra absurditeit zorgen. Aangezien spoorlijnen te belangrijk zijn om niet meer te bedienen, zal de overheid altijd tussenbeide komen wanneer de private monopolist de lijn niet meer kan of wil uitbaten. Dat leidt tot socialisering van verliezen en privatisering van winsten.

Oftewel: de kosten voor de maatschappij, de winsten voor de aandeelhouders. Bij kop winnen zij, bij munt verlies jij. Daarom zeggen wij nee tegen de verschraling van het Europees treinnetwerk en kiezen we voor openbaar vervoer dat écht openbaar is.