Op koers naar CO2-vrije zeeën
De wet voor schone scheepvaart is een feit. Het gaat nu met de definitieve wettekst de boeken in. En dat is maar goed ook, want van energie- tot landbouwsector en van industrie- tot bouwsector. Iedereen moet verduurzamen om de Europese ambitie van klimaatneutraliteit in 2050 te halen.
De scheepvaartsector bleef tot nu toe buiten schot. Terwijl de sector een cruciale rol speelt in de internationale handel, maar ook verantwoordelijk is voor veel vervuiling en een aanzienlijk deel van de globale CO2-uitstoot. “Hoog tijd voor een duurzame revolutie in de scheepvaartsector. Hoog tijd voor koolstofvrije zeeën”, vindt Vera Tax.
Kleding, meubels, elektronica, fruit, en zelfs pannenkoekenmix. 90% van alle spullen komt Europa binnen via onze havens. Op gigantische schepen met ontelbaar veel containers vol pakjes in alle soorten en maten.
Bovendien vaart 99% van deze schepen op fossiele brandstoffen. Het verbaast dan ook niet dat de scheepvaartsector verantwoordelijk is voor bijna 4% van de Europese CO2-uitstoot. Dat lijkt misschien weinig, maar dat is net zoveel als de totale uitstoot van een land als België.
Naast CO2 stoten grote schepen ook methaan, zwavel en stikstof uit. Schadelijke stoffen die bijdragen aan water- en luchtvervuiling. Met ernstige gevolgen voor de gezondheid van mens en milieu.
Dat in 2023 zo’n belangrijke sector als de scheepvaart zo goed als niet gereguleerd is, en nog bijna volledig rust op zeer vervuilende brandstoffen is eigenaardig. Tijd voor Europese wetgeving.
Betalen voor uitstoot
Om de klimaatdoelen te halen, moet iedereen meedoen en zal de scheepvaartsector – net zoals alle andere Europese sectoren – moeten gaan betalen voor de uitstoot van schepen.
Dat doen we door de sector op te nemen in het zogenaamde emissiehandelssysteem. Onder dat systeem krijgen bedrijven een beperkt aantal uitstootrechten toegekend. Als ze meer willen uitstoten moeten ze uitstootrechten kopen van bedrijven die minder uitstoten. Zo stimuleren we de sector om te investeren in duurzame brandstoffen en schepen.
Duurzame brandstoffen
De groene transitie vereist ook een transitie in de manier waarop schepen worden aangedreven. We moeten dus ook investeren in duurzame brandstoffen. Denk aan groene waterstof en op waterstof gebaseerde synthetische brandstoffen zoals groene ammoniak.
“Schepen moeten vanaf 2030 aan de stekker wanneer ze in een haven aanmeren.”
Ook moeten containerschepen en cruiseschepen die in de haven liggen op termijn verplicht gebruik maken van walstroom. Schepen moeten vanaf 2030 letterlijk de stekker in het stopcontact steken wanneer ze in een haven aanmeren. Zo verminderen we ernstige luchtvervuiling in havens en woongebieden.
IMO
Tegelijkertijd met het Europees Parlement werkt ook de International Maritime Organisation aan wetgeving om de scheepvaartsector de 21e eeuw in te loodsen. De organisatie richt zich op de wereldwijde scheepvaart.
Maar de wetgeving die zij voorstellen is niet zo ambitieus als de Europese. Zogenaamde tussentijdse meetmomenten om de voortgang richting CO2-neutraliteit op te volgen, zijn niet geformuleerd als harde doelstellingen. Dat is niet goed, alleen met ambitieuze én bindende tussendoelstellingen boeken we resultaat.
Eindstreep
Na twee jaar onderhandelen in het Europees Parlement haalden we nu de eindstreep. En dat is goed ook. Nieuwe schepen of aanpassingen maken aan schepen kost veel geld. We moeten investeerders en rederijen doelen geven om naar toe te werken.
Deze wetgeving gaat gelden voor alle schepen die Europese havens willen binnenvaren. Met deze wetgeving hebben we dus de unieke kans om een internationale standaard te zetten.
